پیشگفتار:

قطعات با قابلیت نصب سطحی (SMD) چه قطعاتی هستند؟ مهم نیست که آیا شما در صنعت مونتاژ الکترونیکی مشغول به فعالیت هستید یا نه، فکر می‌کنم همین که کمی با الکترونیک سروکار داشته باشید در مورد SMD یا SMT یا اصطلاحات مشابه‌ای چون قطعات SMT یا قطعات SMD و یا واژگان دیگری مانند THD یا THT شنیده‌اید. این واژگان کاملاً رایج هستند (در ایران خصوصا SMD) و اگر با قطعات الکترونیکی دست‌وپنجه نرم می‌کنید، اغلب این کلمات را می‌بینید و می‌شنوید.

در این نوشتار تلاش بر این است که شما را در ابتدا کمی با تکنولوژی نصب سطحی (SMT) و سپس با قطعات با قابلیت نصب سطحی (SMD) آشنا سازیم. در نوشتاری دیگر به بررسی تکنولوژی نصب از طریق سوراخ (THT) و قطعات با قابلیت نصب از طریق سوارخ (THD) خواهیم پرداخت.

تکنولوژی نصب سطحی (SMT)

استفاده از تکنولوژی نصب سطحی (SMT) - کهرنیک

تکنولوژی نصب سطحی (Surface-mount technology: SMT)، که در ابتدا planar mounting نامیده می‌شد، روشی است که در آن قطعات الکتریکی مستقیماً بر روی سطح یک برد مدار چاپی (printed circuit board: PCB) نصب می‌شوند. همان‌طور که در تصویر بالا دیده می‌شود تقریبا تمام قطعات بر روی سطح PCB نصب شده‌اند (سوراخ‌های موجود در این تصویر برای نصب قطعات نیست). همچنین برای درک بهتر به چهار تصویر زیر مراجعه کنید که تصویر اول (سمت راست) موید استفاده از تکنولوژی نصب سطحی است و تصویر دوم (سمت چپ) تکنولوژی نصب از طریق سوراخ، دو تصویر بعدی هم که نمونه‌های واقعی همان دو تصویر اول هستند.

در صنعت، این روش تا حد زیادی جایگزین روش نصب براساس تکنولوژی نصب از طریق سوراخ (through-hole technology)، برای اتصال قطعات به برد مدار چاپی شده است، تا حد زیادی به‌این‌دلیل که SMT امکان افزایش اتوماسیون تولید را فراهم می‌کند (یعنی فرآیند مونتاژ با استفاده از دستگاه‌های اتوماتیک به‌شکل خودکار باشد) که هزینه را کاهش می‌دهد و کیفیت را بهبود می‌بخشد.

تصویری از نصب سطحی یک قطعه الکترونیکی - کهرنیک
تصویری از نصب از طریق سوراخ یک قطعه الکترونیکی - کهرنیک
مثالی از قطعه‌ای با قابلیت نصب از طریق سوراخ - کهرنیک
مثالی از قطعه‌ای با قابلیت نصب سطحی - کهرنیک

همچنین این تکنولوژی اجازه می‌دهد تا قطعات بیشتری در یک منطقه معین از PCB قرار گیرند. هر دو تکنولوژی را (هم‌زمان) می‌توان روی یک برد استفاده کرد، که تکنولوژی نصب از طریق سوراخ اغلب برای قطعاتی که برای نصب روی سطح مناسب نیستند مانند ترانسفورماتورهای بزرگ و نیمه‌هادی‌های قدرت که نیاز به هیت سینک دارند استفاده می‌شود.

تکنولوژی نصب سطحی در دهه 1960 توسعه یافت. در اواخر دهه 1990،  اکثر مدار چاپی‌های الکترونیکی با فناوری پیشرفته (high-tech) تحت تسلط تکنولوژی نصب سطحی بودند. بسیاری از کارهای پیشگامانه در این تکنولوژی توسط IBM انجام شد.

قطعات با قابلیت نصب سطحی (SMD)

قطعات الکتریکی‌ای که به این روش (تکنولوژی نصب سطحی) نصب می‌شوند، قطعات با قابلیت نصب سطحی (SMD) نامیده می‌شوند (SMD مخفف Surface-mount device است، در واقع این قطعات به‌لحاظ ظاهر طوری ساخته شده‌اند که قابلیت نصب سطحی دارند پس قطعات با قابلیت نصب سطحی (SMD) هستند). جز برخی از قطعات که شاید به‌خاطر ابعاد امکان ساخت آنها به‌شکل SMD فراهم نباشد، اکثر قطعات الکترونیکی چون آی‌سی‌ها (مدارهای مجتمع)، ترانزیستورها، مقاومت‌ها، خازن‌ها و ... نمونه SMD دارند (چون ممکن است نمونه‌ای که قابلیت نصب از طریق سوارخ داشته باشد را هم داشته باشند).

لازم به ذکر است که عبارت‌های قطعات اس‌ام‌دی (SMD Components) و قطعات اس‌ام‌تی (SMT Components) هر دو رایج بوده و به جای هم استفاده می‌شوند و معمولا اشاره به قطعه‌ای دارند که قابلیت نصب سطحی دارد نه به تکنولوژی، حالا این‌ موضوع که آیا استفاده از هر 2 عبارت صحیح است یا نه را به شما واگذار می‌کنم، نظر خود را در این مورد از طریق بخش نظرات در پایین همین صفحه با ما در میان بگذارید.

یک قطعه SMT معمولاً کوچکتر از همتای خود که قابلیت نصب از طریق سوراخ (THD) را دارد است، زیرا یا دارای پایه‌های (leads) کوچکتر است یا اصلاً پایه ندارد. توجه به نکته‌ای که در جمله قبل گفته شد ضروری است که قطعات با قابلیت نصب سطحی (SMD) یا پایه ندارند (leadless) و یا پایه‌های کوچکی دارند که هر 2 فرم در شکل زیر مشخص می‌باشند.

قطعات در دایره‌های زرد SMD با پایه کوچک، قطعات در دایره‌ قرمز SMD بدون پایه و قطعه در دایره سبز هم که اصلا SMD نبوده و قطعه‌ای با قابلیت نصب از طریق سوراخ است. توجه شود که در فرم بدون پایه SMD، دو سمت قطعه از جنس فلز است (کنتاکت‌ها) که همین 2 بخش به مدار متصل می‌شوند (به 2 سر قطعه‌ها در دایره قرمز توجه کنید).

قطعات با قابلیت نصب سطحی: با پایه در مقابل بدون پایه - کهرنیک

در زیر نمونه‌هایی از قطعات با قابلیت نصب سطحی (SMD) که شامل مقاومت، خازن و سلف هستند و در فروشگاه کهرنیک موجود می‌باشند آورده شده است تا اگر تمایل به تهیه این قطعه‌ها دارید از بخش محصولات سایت بازدید نمایید.

پسگفتار

در دنیای امروز، تکنولوژی نصب سطحی (SMT) همراه با قطعات با قابلیت نصب سطحی (SMD) اجازه می‌دهد تا به مداری با ابعاد کوچتر دست پیدا کنیم. انقلاب تکنولوژی نصب سطحی همه‌چیز، از تلفن‌های همراه قدرتمند گرفته تا ایمپلنت‌های پزشکی کوچک را امکان‌پذیر کرده است. در حالی که مصرف‌کنندگان فقط محصول نهایی را می‌بینند، تولیدکنندگان از نقش مهمی که از یک طرف تکنیک‌های تولید SMT و از طرف دیگر نوآوری SMD در پشت صحنه بازی می‌کنند، آگاه می‌باشند.

2 دیدگاه در “قطعات با قابلیت نصب سطحی (SMD)؛ تکنولوژی نصب سطحی (SMT)

  1. علیرضا بخشی گفت:

    تنها وب سایتی هستید که تو ایران دیدم انقدر دقیق و حساب شده اطلاعات رو به مخاطب انتقال میده
    کاملا مشخصه یک تیم مجرب دارن مدیریت میکنن
    ممنونم از سایت خوبتون🌹

    1. SR گفت:

      سلامت باشین، ممنون از لطف شما.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *